Funkcja:
czujnik położenia wałka rozrządu znajduje się w obudowie wałka rozrządu. Do jego zadań należy rozpoznanie cylindra przy uruchomieniu silnika, zapoczątkowanie pierwszego wtrysku i zapłonu, jak również wysyłanie sygnału sterującego do prawidłowego wtryskiwacza w systemie pompo-wtryskiwaczy.
Możliwe przyczyny awarii:
* Pęknięcie koła impulsowego
* Problemy łączenia
* Zerwanie się uchwytów mocujących
* Problemy z temperaturą
* Wewnętrzne zwarcia
Symptomami kłopotów mogą być:
* Sterownik silnika pracuje w trybie awaryjnym
* Zwiększone zużycie paliwa
* Zapalenie się lampki kontrolnej silnika
* Zapisywanie kodu usterki
Diagnostyka:
* Kontrola elektrycznego przyłącza przewodów czujnika, wtyczki i czujnika (pod kątem poprawnego połączenia, pęknięcia i korozji)
* Czyszczenie końca czujnika
* Odczyt zapisu pamięci błędów
* Kontrola czujnika pod kątem uszkodzeń
* Pomiar sygnału za pomocą oscyloskopu
Czujnik temperatury wody chłodzącej
Funkcja:
czujnik ten z reguły wkręcany jest w blok silnika. Rejestruje on temperaturę wody w układzie chłodzenia. Odczytana wartość pozwala urządzeniu sterującemu na korektę ilości wtryskiwanego paliwa podczas jazdy przy rozgrzanym silniku.
Możliwe przyczyny awarii:
* Nieszczelności
* Wewnętrzne zwarcia
* Problemy ze stykami na przyłączach
Symptomami kłopotów mogą być:
* Problemy z rozruchem silnika
* Zwiększone zużycie paliwa
* Wysoka prędkość obrotowa biegu jałowego
Diagnostyka:
* Kontrola elektrycznych połączeń, styków wtyczki oraz pomiaru rezystancji
* Odczyt zapisu pamięci błędów
Czujnik położenia przepustnicy
Funkcja:
czujnik ten jest zintegrowany z osią przepustnicy i informuje o wartości kąta otwarcia przepustnicy.
Informacja ta w połączeniu z innymi danymi służy do określenia dawki wtryskiwanego paliwa.
Możliwe przyczyny awarii:
* Zabrudzenia wynikające z eksploatacji (warstwy oleju, kurz i wilgoć)
* Zużycie mechaniczne
Symptomami kłopotów mogą być:
* Problemy z rozruchem
* Zwiększenie zużycia paliwa
* Niepoprawna praca silnika
* Silnik słabo reaguje na naciśnięcie pedału przyspieszenia
Diagnostyka:
* Kontrola elektrycznych połączeń i styków wtyczki pod kątem korozji i zabrudzenia
* Kontrola pod kątem poprawnego montażu
* Kontrola działania mechanizmu ruchomego
* Pomiar rezystancji
* Odczyt zapisu pamięci błędów
Czujnik temperatury powietrza
Funkcja:
czujnik ten znajduje się w układach zasysających silnika i rejestruje temperaturę powietrza. Zarejestrowana wartość wykorzystywana jest w systemie sterowania pracą silnika jako wielkość korygująca.
Możliwe przyczyny awarii:
* Wewnętrzne zwarcia
* Przerwy przewodów
* Zwarcie na przewodach
* Uszkodzenie mechaniczne
* Zabrudzona końcówka czujnika
Symptomami kłopotów mogą być:
* Problemy z rozruchem
* Zapisywanie kodu usterki
* Zapalenie się lampki kontrolnej silnika
* Mniejsza moc silnika
* Zwiększone zużycie paliwa
Diagnostyka:
* Odczyt zapisu pamięci błędów
* Kontrola elektrycznego przyłącza przewodów czujnika, wtyczki i czujnika (pod kątem połączenia, pęknięcia i korozji)
* Pomiar rezystancji
Czujnik spalania stukowego
Funkcja:
stukanie jest niekontrolowaną formą spalania w silnikach o zapłonie iskrowym.
Ponieważ długotrwałe stukanie może doprowadzić do uszkodzenia silnika należy je kontrolować i regulować.
Możliwe przyczyny awarii:
* Braki styku
* Wewnętrzne zwarcia
* Drgania
* Nieprawidłowy montaż
* Przerwy przewodów
* Uszkodzenie mechaniczne
Symptomami kłopotów mogą być:
* Zapalenie się lampki kontrolnej silnika
* Zapisywanie kodu usterki
* Mała moc silnika
* Zwiększone zużycie paliwa
Diagnostyka:
* Odczyt zapisu pamięci błędów
* Kontrola czujnika pod kątem poprawnego osadzenia i momentu dokręcenia
* Kontrola elektrycznego przyłącza przewodów czujnika, wtyczki i czujnika pod kątem poprawnego połączenia, pęknięcia i korozji
* Kontrola za pomocą oscyloskopu
Czujnik prędkości obrotowej koła
Funkcja:
wartość prędkości obrotowej kół wykorzystują systemy pomocnicze takie jak ABS czy ASR, jest ona wielkością rejestrowaną przez prędkościomierz oraz system nawigacji GPS, gdzie służy do obliczania przejechanych kilometrów. Uszkodzenie czujnika powoduje awarię w/w układów, a co za tym idzie pogorszenie bezpieczeństwa jazdy.
Możliwe przyczyny awarii:
* Wewnętrzne zwarcia
* Przerwy przewodów
* Zwarcie na przewodach
* Mechaniczne uszkodzenia koła impulsowego
* Zabrudzenia
* Zwiększony luz łożysk kół
Symptomami kłopotów mogą być:
* Zapalenie się lampki sygnalizacji błędów
* Zapisywanie kodu usterki
* Blokowanie kół podczas hamowania
* Awaria kolejnych systemów
Diagnostyka:
* Odczyt zapisu pamięci błędów
* Kontrola elektrycznego przyłącza przewodów czujnika, wtyczki i czujnika pod kątem poprawnego połączenia, pęknięcia i korozji
* Kontrola pod kątem zabrudzeń i uszkodzeń
* Pomiar sygnału za pomocą oscyloskopu
Czujnik skrzyni biegów
Funkcja:
czujnik skrzyni biegów mierzy prędkość obrotową na wyjściu ze skrzyni biegów. Sygnał o prędkości obrotowej służy do dokładnej regulacji i decyzji, kiedy bieg musi zostać włączony.
Możliwe przyczyny awarii:
* Wewnętrzne zwarcia
* Przerwy przewodów
* Zwarcie na przewodach
* Mechaniczne uszkodzenia koła impulsowego
* Zabrudzenia opiłkami metalowymi
Symptomami kłopotów mogą być:
* Awaria sterowania przekładnią
* Sterownik przełącza się na program awaryjny
* Zapalenie się lampki kontrolnej silnika
Diagnostyka:
* Odczyt zapisu pamięci błędów
* Kontrola czujnika pod kątem zabrudzenia i uszkodzenia
* Kontrola koła impulsowego pod kątem uszkodzenia
* Kontrola napięcia zasilania
* Kontrola przewodów przyłączeniowych czujnika pod kątem przewodności i przyłączenia z masą
* Kontrola za pomocą oscyloskopu
Czujnik pomiaru prędkości
Funkcja:
czujnik służy do pomiaru prędkości jazdy. Montowany jest zazwyczaj w skrzyni biegów. Uzyskana w ten sposób informacja wymagana jest do wskazań prędkości, dla urządzeń do regulacji prędkości i instalacji przeciwpoślizgowych.
Możliwe przyczyny awarii:
* Uszkodzenie mechaniczne
* Błąd styku przy elektrycznym przyłączu
* Brak zasilania
* Uszkodzony styk
Symptomami kłopotów mogą być:
* Awaria tachometru
* Awaria układu regulacji prędkości
* Zapalenie się lampki kontrolnej silnika
* Zapisywanie kodu usterki
Diagnostyka:
* Kontrola czujnika drogomierza pod kątem uszkodzeń
* Kontrola elektrycznego przyłącza pod kątem poprawnego osadzenia i styku
* Odczytywanie kodu usterki
* Kontrola napięcia zasilania (wymagany schemat obłożenia końcówek)
* Kontrola połączenia przewodu pod kątem przewodności i zwarcia do masy
Czujnik ilości zasysanego powietrza
Funkcja:
czujnik masy zasysanego powietrza znajduje się między filtrem powietrza a przepustnicą. Mierzy on natężenie przepływu powietrza zasysanego przez silnik, które jest podstawową wielkością służącą do określenia dawki wtryskiwanego paliwa.
Możliwe przyczyny awarii:
* Uszkodzenie elementów pomiarowych spowodowane drganiami
* Korozja na przyłączach
* Zmiana wielkości wyjściowej elementów pomiarowych
Symptomami kłopotów mogą być:
* Wyłączenie silnika
* Zapalenie się lampki kontrolnej silnika
* Sterownik pracuje ze stałą wielkością w programie awaryjnym
Diagnostyka:
* Kontrola przyłącza wtykowego pod kątem poprawnego osadzenia i styku
* Kontrola czujnika masy zasysanego powietrza pod kątem uszkodzeń
* Kontrola zasilania napięciem ze sterownika (7,5 – 14 V)
* Kontrola napięcia wyjściowego (ok. 0....5 V)
* Kontrola przewodów połączeniowych pomiędzy sterownikiem a czujnikiem masy zasysanego powietrza pod kątem przewodności
* Elektroniczna kontrola poprzez sterownik, odczyt zapisu pamięci błędów
Czujnik położenia wału korbowego
Funkcja:
czujnik wału korbowego służy do rejestracji prędkości obrotowej silnika i pozycji wału korbowego. Na podstawie tych wartości wyliczony zostaje impuls dla wtrysku i zapłonu.
Możliwe przyczyny awarii:
* Problemy łączenia
* Wewnętrzne zwarcia
* Przerwy przewodów
* Zwarcie na przewodach
* Zabrudzenia opiłkami metalowymi
* Mechaniczne uszkodzenia koła impulsowego
Symptomami kłopotów mogą być:
* Wyłączenie silnika
* Przerwy w pracy silnika
* Zapalenie się lampki kontrolnej silnika
* Zapisywanie kodu usterki
Diagnostyka:
* Kontrola elektrycznego przyłącza przewodów czujnika, wtyczki i czujnika (pod kątem poprawnego połączenia, pęknięcia i korozji)
* Czyszczenie końca czujnika
* Odczyt zapisu pamięci błędów
* Kontrola czujnika pod kątem uszkodzeń
* Pomiar sygnału za pomocą oscyloskopu
Czujnik poziomu cieczy
Funkcja:
czujniki te kontrolują stan poziomu oleju silnikowego, cieczy chłodzącej oraz płynu w spryskiwaczach, a w razie jego niedoborów uruchamiają lampkę kontrolną.
Możliwe przyczyny awarii:
* Uszkodzony pływak
* Wewnętrzne zwarcia
* Przerwy przewodów
* Zwarcie na przewodach
* Uszkodzenie mechaniczne
* Nieszczelna obudowa
Symptomami kłopotów mogą być:
* Stale świeci się lampka kontrolna
* Lampka kontrolna nie świeci się przy braku cieczy
* Zapisywanie kodu usterki
Diagnostyka:
* Odczyt zapisu pamięci błędów
* Kontrola elektrycznego przyłącza przewodów czujnika, wtyczki i czujnika pod kątem poprawnego połączenia, pęknięcia i korozji
* Kontrola działania pływaka
* Kontrola obudowy czujnika pod kątem szczelności/nieszczelności
Zawór wolnych obrotów silnika
Funkcja:
zawór wolnych obrotów reguluje prędkość obrotową silnika na biegu jałowym. Zawór sterowany jest elektromagnetycznym siłownikiem krokowym i reguluje dopływ powietrza do silnika przy zamkniętej przepustnicy.
Zadaniem zaworu jest utrzymanie stałej prędkości obrotowej silnika bez względu na jego aktualne obciążenie.
Możliwe przyczyny awarii:
* Zwarcie wewnętrzne
* Uszkodzenia mechaniczne
* Brak reakcji na sygnał z jednostki centralnej
* Złe przewodzenie podłączeń elektrycznych
Symptomami kłopotów mogą być:
* Zbyt wysokie obroty biegu jałowego silnika
* Silnik gaśnie na wolnych obrotach
* Zapalanie się lampki awarii silnika
* Zapisywanie kodów błędów w pamięci jednostki sterującej
Diagnostyka:
* Odczyt kodów błędów zapisanych w pamięci jednostki sterującej
* Sprawdzenie połączeń elektrycznych
* Sprawdzenie zasilania/sygnału sterującego
* Sprawdzenie sprawności mechanicznej czujnika
Czujnik zużycia okładzin ciernych
Funkcja:
znajduje się w okładzinie hamulcowej i poddaje się wraz z nią procesowi ścierania. W momencie ich całkowitego zużycia kierowca zostaje poinformowany o fakcie przez palącą się kontrolkę.
Możliwe przyczyny awarii:
* Błąd montażu
* Uszkodzone połączenie elektryczne
* Korozja przy połączeniach wtykowych
* Starcie spowodowane zużytymi okładzinami hamulcowymi
Symptomami kłopotów mogą być:
* Zapalenie się lampki ostrzegawczej
* Nie wskazanie granicy starcia okładzin hamulcowych
Diagnostyka:
* Kontrola przyłącza pod kątem poprawnego ułożenia i uszkodzenia
* Kontrola poprawnego montażu końcówki czujnika i wtyczki czujnika
* Uwzględnienie stopnia zużycia okładzin hamulcowych
Sondy Lambda
Funkcja:
Sonda Lambda mierzy zawartość tlenu w spalinach wychodzących z silnika.
Zmierzona zawartość tlenu zamieniana jest na specyficzny dla typu sondy (tytanowa, cyrkonowa) sygnał elektryczny, który podawany jest do jednostki sterującej silnikiem. Pomiar dokonywany jest w czasie rzeczywistym i służy do korekty składu mieszanki zasilającej silnik pod kątem optymalizacji procesu spalania (obniżenie zużycia paliwa i emisji toksycznych składników spalin).
Możliwe przyczyny awarii:
* Zwarcie elementu mierzącego do masy
* Zwarcie do masy przewodu sygnałowego
* Brak zasilania lub masy
* Przegrzanie
* Uszkodzenia mechaniczne
* Zanieczyszczenie elementu mierzącego
Symptomami kłopotów mogą być:
* Zwiększone zużycie paliwa
* Zła prac silnika w cały zakresie obrotów
* Zwiększona emisja składników toksycznych w spalinach
* Zapalanie się lampki awarii silnika
Diagnostyka:
* Sprawdzić czy sonda pokryta jest nagarem
* Odczyt kodów błędów zapisanych w pamięci jednostki sterującej
* Sprawdzić przebieg sygnału sondy oscyloskopem
Czujnik ciśnienia w kolektorze ssącym
Funkcja:
Czujnik umieszczony jest w układzie dolotowym silnika za przepustnicą i mierzy ciśnienie panujące w kolektorze ssącym. Zmierzona w czasie rzeczywistym wartość ciśnienia zamieniana jest przez czujnik na sygnał elektryczny podawany do jednostki sterującej silnikiem.
Dane z czujnika ciśnienia wraz z danymi z czujnika przepływu powietrza (przepływomierz) i temperatury zasysanego przez silnik powietrza wykorzystywane są przez jednostkę sterującą do ustalenia aktualnego w danym momencie składu mieszanki zasilającej silnik.
Możliwe przyczyny awarii:
* Uszkodzony element mierzący
* Korozja
* Zwarcie wewnątrz czujnika
* Zatkane połączenie z kolektorem ssącym
Symptomami kłopotów mogą być:
* Utrata mocy silnika
* Zła praca silnika przy przyspieszaniu
* Zapalanie się lampki awarii silnika
Diagnostyka:
* Odczyt kodów błędów zapisanych w pamięci jednostki sterującej
* Sprawdzenie połączeń elektrycznych czujnika
* Kontrola zasilania czujnika (napięcie wyższe niż 5V)
* Sprawdzenie prawidłowości połączenia czujnika z kolektorem ssącym
[center]Sonda Lambda[/center]
Jakie funkcje spełnia sonda lambda?
W celu poprawy parametrów spalin silników z zapłonem iskrowym skonstruowany został trójdrożny katalizator w połączeniu układem regulacji lambda.
Jak działa ta technika?
Zasada działania jest ogólnie znana: Silniki spalają substancje organiczne, czyli benzynę, emitując do środowiska naturalnego produkty uboczne tego spalania, czyli szkodliwe gazy spalinowe. Aby zatrzymać ten niekorzystny efekt, stosuje się katalizator, urządzenie zamieniające szkodliwe spaliny w neutralne gazy. Aby mogło do takiej zamiany dojść, pomiędzy silnikiem a katalizatorem musi być zamontowana tak zwana sonda lambda, urządzenie, które poprzez elektrody mierzy resztkową zawartość tlenu w spalinach, a następnie zebrane wartości przekazuje do modułu sterowania pracą silnika. Moduł sterujący przetwarza następnie sygnał z sondy i za pośrednictwem komory mieszania dokładnie ustawia skład mieszanki paliwowo-powietrznej.
Sonda lambda
W tym wypadku chodzi o sondę do pomiaru zawartości tlenu zbudowaną z dwutlenku cyrkonu (ZrO2), działającą zgodnie z zasadą wymyśloną przez W. Nernsta (niemiecki fizyko-chemik, 1864-1941). Naukowiec ten odkrył, że potencjał normalny elektrody można określać w zależności od oddziałującego na nią stężenia tlenu.
Przenosząc tę zasadę na sondę lambda oznacza to, że resztkowa zawartość tlenu w spalinach może być mierzona za pomocą umieszczonych na sondzie lambda elektrod.
Sonda umieszczona jest w miejscu przepływu strumienia spalin w taki sposób, aby elektroda zewnętrzna (zewnętrzna warstwa platyny) była otoczona spalinami, a elektroda wewnętrzna miała styczność z powietrzem z otoczenia.
Ponieważ ceramika z dwutlenku cyrkonu posiada właściwość przewodnictwa jonów tlenu od temperatury ok. 300°C, przy różnicy stężeń tlenu pomiędzy elektrodą zewnętrzną a wewnętrzną powstaje napięcie elektryczne o maks. wartości 1 V, które odprowadzane jest przyłączem kablowym.
Powstałe na elektrodzie zewnętrznej stężenie tlenu w dużym stopniu zależy od proporcji paliwa i tlenu w mieszance oraz od reakcji chemicznej na powierzchni elektrod. Dzięki temu stężenie tlenu decyduje w zakresie lambda (l) o przepływie napięcia w sondzie.
